Is ‘nee’ zeggen makkelijker voor mannen?

‘Nee’ zeggen bespaart je vaak een hoop tijd. Het is op het moment zelf misschien even vervelend, voor de ander meer dan voor jezelf, maar meestal heb je er zelf alleen maar profijt van. Toch blijkt dit tijdens het geven van efficiency trainingen vaak een heikel punt voor vrouwen. Vrouwen hebben vaak het idee dat ze iemand dan teleur moeten stellen. Ze zijn eerder geneigd zich in allerlei bochten te wringen onder het mom van “Ik heb toch een dienstverlenende functie?”. En dat, terwijl ze daar helemaal geen tijd voor hebben. Hierdoor komt hun eigen werk vaak op de laatste plaats, wat weer stress oplevert met alle gevolgen van dien. “Nee zeggen” verzuchten ze dan, “mannen kunnen dat veel beter!” Mannen lijken namelijk nergens last van te hebben wanneer ze iemand nul op rekest moeten geven. Mannen denken daar überhaupt niet over na lijkt het wel. Is dat geen heerlijkheid? Waarom kunnen vrouwen dat dan niet? En wat levert aardig gevonden willen worden op de werkvloer nou eigenlijk op? Juist! Dat ze door mannen niet serieus worden genomen, zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Dat is alvast 1 reden om de volgende keer ‘nee’  te zeggen. Waarom blijft het dan zo lastig?  

Evolutie? 

Aardig gevonden willen worden is veel meer een vrouwen- dan een mannen-‘ding’. Zijn dit overblijfselen van overlevingsstrategieën uit de oertijd? Toen mannen nog gingen jagen en vrouwen aangewezen waren op elkaar, voedsel verzamelend om te overleven? Ja, blijkbaar zitten die strategieën nog in onze DNA, in ons systeem. We zijn dan wel geen holbewoners meer, veel van ons gedrag wordt nog bepaald door onze oerinstincten. De hersenen van vrouwen waren ingesteld op koesteren, voeden en zorgen voor andere mensen in de omgeving. Mannen hadden een heel ander soort taakomschrijving; jagen en beschermen. Er was sprake van een soort impliciete wederkerigheid. Alleen is daar in moderne maatschappij geen sprake meer van. Er is veel meer onderlinge concurrentie en de onderlinge belangen liggen verder uit elkaar. Het is een stuk minder sociaal. Evolutionair gezien zou altijd maar ‘ja’ zeggen je eigen overlevingskansen misschien juist wel verkleinen. 

Kwestie van hormonen? 

Jaren geleden heeft het NRC al onderzoek gedaan waaruit bleek dat mannen in stressvolle situaties eerder voor zichzelf kiezen dan vrouwen. Wanneer vrouwen onder druk staan tonen zij juist meer empathie dan mannen. Waarschijnlijk is er een biologische verklaring voor. Tijdens het onderzoek werd een hogere concentratie aan oxytocine geproduceerd bij vrouwen dan bij mannen. Oxytocine, ook wel het ‘knuffelhormoon’ genoemd, is van invloed bij het verbinden van gevoelens van plezier met sociale contacten. Het  maakt de toenadering tussen mensen makkelijker en verhoogt het vertrouwen in de ander. Dit zorgt ervoor dat onder stress vrouwen eerder kiezen voor het bewaren van de harmonie dan aan het eigen belang te denken.  

Slechte beoordelingen? 

Uit onderzoek van Katharina O’Brien blijkt dat het effect van ‘nee’ zeggen door vrouwen ook wezenlijk verschilt van ‘nee’ zeggen door mannen. Naast dat van vrouwen minder wordt verwacht dat ze ‘nee’ zeggen, omdat ze van nature meer gezien worden als ondersteuners en verzorgers, worden ze, als ze vaker ‘nee’ zeggen, ook slechter beoordeeld tijdens beoordelingsgesprekken. Sterker nog, vrouwen die vaker ‘ja’ zeiden op een vraag van hun leidinggevende, werden vaker ook beloond of gepromoveerd. Benieuwd of daar wat in verandert als inderdaad het vrouwenquotum (tenminste 30% van de raden van commissarissen van beursgenoteerde bedrijven moet uit vrouwen bestaan), ingaat.  

Toch maar meer ‘nee’ zeggen? 

Wil je toch eens wat meer ‘nee’ gaan zeggen? Het levert in ieder geval meer tijd op. Lees hieronder hoe: 

Tip 1: Stop met aardig gevonden willen worden! 

Ga eens bij jezelf te rade, vinden collega’s je echt niet meer aardig als je je eigen werk voor laat gaan en daarom ‘nee’ zegt? Grote kans van niet. ‘Nee’ zeggen schept duidelijkheid en levert op de lange termijn ook respect van anderen op. Het geeft aan dat je keuzes maakt en zelf bepaalt wat je wel en niet wilt doen. Immers, als je zelf niet je eigen grenzen stelt en respecteert, waarom zou een ander dat dan wel doen? 

Tip 2: Eigen werk eerst! 

Wanneer je als vrouw weer geneigd bent ‘ja’ te zeggen, wacht dan 10 seconden! Bedenk bij jezelf of je dit echt wilt en hoeveel extra werk je het gaat kosten als je ‘ja’ zegt. Wist je dat mensen geneigd zijn 6 keer meer prioriteit toe te kennen aan het werk van een ander dan aan hun eigen werk? Iedere keer als er iemand aan je bureau staat te trappelen en jouw hulp vraagt voor een klus die niet direct tot jouw taken behoort, vraag jezelf dan af: Wat is nou belangrijker? Mijn eigen werk? Of dat van die ander? Dat maakt ‘nee’ zeggen een stuk makkelijker.  

Tip 3: ‘Be pro active’ 

Een van de tips van Covey. Voorkom de situatie dat je ‘nee’ moet zeggen en geef van te voren aan dat je de komende week of weken geen ruimte hebt om extra taken op te pakken. Bespreek dit vast met je leidinggevende of je collega’s. Zo kom je professioneel over en weten anderen ook waar ze aan toe zijn.  

Tip 4: ‘Nee’ zeggen tegen de ander is ‘ja’ tegen jezelf. 

Realiseer je dat wanneer je toch ‘ja’ hebt gezegd op een verzoek van een ander, dit ten koste gaat van je eigen tijd. Ook als je later toch ‘nee’ moet zeggen, kost dat extra tijd. Het verstoort de focus op je eigen resultaten. Als je zelf duidelijke prioriteiten en een heldere planning hebt, wordt het een stuk makkelijker om ‘nee’ te zeggen. Dan wordt het verschil tussen hoofd- en bijzaak namelijk een stuk duidelijker. 

Tip 5: C’est le ton qui fait la musique. 

Oftewel, het maakt uit hoe je ‘nee’ zegt. Je hebt misschien wel eens gehoord (of ondervonden) dat enkel ‘nee’ zonder tekst of uitleg, wel duidelijk is, maar de relatie kan verstoren. Teveel uitleg daarentegen geeft de ander alleen maar munitie om door te vragen. Wat wel helpt: 

“Nee, dat doe ik niet.” 

“Nee, dat ga ik niet doen.” 

“Nee, daar kies ik niet voor.” 

Er zijn nog veel meer manieren waarop je ‘nee’ kunt zeggen. Wil je je reacties delen? Ik zie ze graag tegemoet op mijn LinkedIn:

 Siok-Lian Sih, Master PEP® Consultant – Nederland